Βιοψία Φρουρού Λεμφαδένα

Η μασχαλιαία χώρα είναι η περιοχή στην οποία κατεξοχήν βρίσκονται οι λεμφαδένες που παροχετεύουν τον μαστό. Μπορεί οι λεμφαδένες, ως όργανο του ανοσοποιητικού, να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής, αποτελούν όμως και θέσεις που μεθίστανται τα καρκινικά κύτταρα του καρκίνου του μαστού.

Ο «λεμφαδένας φρουρός» είναι ο πρώτος στην αλυσίδα των λεμφαδένων που δέχεται τη λέμφο από τον μαστό. Συνεπώς και τα καρκινικά κύτταρα σε περίπτωση κακοήθειας θα περάσουν πρώτα από τον λεμφαδένα αυτό.

Έτσι, η δυνατότητα ανεύρεσης του λεμφαδένα φρουρού αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς εάν τον εντοπίσουμε και αποδείξουμε με ταχεία βιοψία, την απουσία καρκινικών κυττάρων στον λεμφαδένα αυτό, τότε οι πιθανότητες προσβολής των υπόλοιπων λεμφαδένων της μασχάλης είναι σχεδόν μηδενικές.

Ως εκ τούτου δεν είναι αναγκαία η διενέργεια λεμφαδενικού καθαρισμού της μασχάλης και αποφεύγονται σοβαρές παρενέργειες όπως ο σχηματισμός λεμφοιδήματος, η διαταραχή της αισθητικότητας και της κινητικότητας του άνω άκρου.

Η μέθοδος του λεμφαδένα φρουρού πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις ασθενείς με κακοήθεια του μαστού, εφόσον δεν υπάρχουν κλινικά ύποπτοι λεμφαδένες στη μασχάλη, πράγμα που ελέγχεται τόσο με την ψηλάφηση όσο και με τον υπερηχογραφικό έλεγχο. Για τη σήμανση του λεμφαδένα φρουρού χρησιμοποιούνται χρωστικές, ραδιενεργά στοιχεία ή και τα δύο.

Η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού γίνεται είτε από την  τομή της επέμβασης είτε με μια μικρή ξεχωριστή τομή στη μασχάλη. Οι επιπλοκές της μεθόδου δεν είναι συχνές.  Συνήθως παρατηρείται υπέρχρωση του δέρματος από τη χρωστική ουσία, που υφίεται μόνη της εντός 4-6 εβδομάδων.

Δειγματοληψία μασχαλιαίων λεμφαδένων

Η δειγματοληψία μασχαλιαίων λεμφαδένων έχει σκοπό την αφαίρεση μικρού αριθμού (4-6) λεμφαδένων από την περιοχή της μασχάλης και την εξέτασή τους ώστε να διαπιστωθεί αν είναι προσβεβλημένοι από τη νόσο και αναλόγως να προχωρήσουμε ή όχι σε λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχάλης. Στις μέρες μας έχει αντικατασταθεί σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από τη βιοψία φρουρού λεμφαδένα.

Κάποιες φορές, μετά από δειγματοληψία μασχαλιαίων λεμφαδένων μπορεί να εμφανιστεί υπαισθησία (μούδιασμα) στην περιοχή της μασχάλης, η οποία μπορεί να είναι παροδική ή μόνιμη. Ο κίνδυνος εμφάνισης λεμφοιδήματος είναι σαφώς μικρότερος από αυτόν του λεμφαδενικού καθαρισμού της μασχάλης, εντούτοις παραμένει υπαρκτός.

Λεμφαδενικός καθαρισμός μασχάλης

Παλαιότερα, η χειρουργική αντιμετώπιση μιας κακοήθειας στον μαστό περιελάμβανε τη συναφαίρεση και όλων των μασχαλιαίων λεμφαδένων. Στη σύγχρονη όμως εποχή της χειρουργικής αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού, με τη χρήση της τεχνικής της βιοψίας του “ λεμφαδένα φρουρού ”, αποφεύγουμε περίπου τρεις στους τέσσερις λεμφαδενικούς καθαρισμούς. Πλέον, ο λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης εκτελείται είτε σε περίπτωση που προεγχειρητικά έχουν εντοπιστεί παθολογικοί μασχαλιαίοι λεμφαδένες, είτε μετά από θετική βιοψία φρουρού λεμφαδένα.

Η διενέργεια λεμφαδενικού καθαρισμού της μασχάλης κάποιες φορές συνοδεύεται από εμφάνιση μετεγχειρητικών επιπλοκών που μπορεί να μην είναι απειλητικές για τη ζωή, εντούτοις μπορεί να έχουν μικρότερη ή μεγαλύτερη επίπτωση στην ποιότητα ζωής μετά από την επέμβαση. Συχνότερα μπορεί να εμφανιστεί μετεγχειρητικός πόνος, υπαισθησία (μούδιασμα) στην περιοχή της μασχάλης και του βραχίονα ή να αναπτυχθεί μια ορώδης συλλογή στην περιοχή της μασχάλης.

Οι επιπλοκές αυτές είναι συνήθως παροδικές και υφίονται αυτόματα μετά από μερικές εβδομάδες. Λιγότερο συχνή, αλλά πιο σημαντική επιπλοκή είναι η ανάπτυξη λεμφοιδήματος στο σύστοιχο άνω άκρο, η οποία εμφανίζεται σε περίπου 10-15% των ασθενών που υποβάλλονται σε λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχάλης και οφείλεται στη “συμφόρηση” του λεμφικού δικτύου, καθώς οι λεμφαδένες που αφαιρούνται για να επιτευχθεί το επιθυμητό ογκολογικό αποτέλεσμα, συμμετέχουν και στη λεμφική παροχέτευση του άνω άκρου. Το λεμφοίδημα μπορεί να είναι από ήπιο έως σοβαρό και να επηρεάζει σε άλλοτε άλλο βαθμό την ποιότητα ζωής της ασθενούς.